Na pracodawcy spoczywa ogromna odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoich pracowników oraz innych osób, które przebywają na terenie zakładu pracy. W razie wypadku to on ponosi odpowiedzialność za zaistniałe zdarzenia. Co jednak w sytuacji, gdy pracodawca ma podejrzenie, że jego pracownik nie jest trzeźwy? Czy może w jakiś sposób zmusić pracownika do badania na zawartość alkoholu we krwi? Czy ma prawo także do wyrywkowego, profilaktycznego kontrolowania stanu trzeźwości swoich pracowników? Kiedy badanie alkomatem jest zgodne z przepisami prawa? 

Podejrzenie nietrzeźwości u pracownika

Jeśli pracodawca zauważy, że pracownik przyszedł do pracy w stanie wskazującym na to, że może on być pod wpływem alkoholu, wtedy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że jest on nietrzeźwy. Pierwsza myśl, jaka pojawia się wtedy w głowie to badanie alkomatem. Jeśli pracodawca chciałby przeprowadzić je osobiście, to musi uzyskać zgodę pracownika lub zrobić to na jego wyraźne żądanie. Bez względu jednak na to, czy pracownik się zgodzi, czy nie, a jest uzasadnione podejrzenie nietrzeźwości, pracodawca może natychmiastowo odsunąć pracownika od wykonywania czynności związanych z pracą. 

Badanie alkomatem bez zgody pracownika

Jak już zostało wcześniej wspomniane, przeprowadzenie badania alkomatem na określenie stanu trzeźwości pracownika można dokonać jedynie za jego zgodą lub na jego żądanie. Odmówienie przez pracownika poddania się badaniu alkomatem z reguły uznaje się za przyznanie się do winy i bycie pod wpływem alkoholu. 

Zmuszenie pracownika do testu na stan trzeźwości jest naruszeniem jego dóbr osobistych, za co z kolei pracodawca może ponieść konsekwencje. W takim przypadku, jeśli chce on wykonać badanie, powinien wezwać do zakładu pracy odpowiednie służby, co skutkuje tym, że wtedy pracownik już nie może odmówić.

Zatrudniony ma jednak prawo do tego, aby nie zgodzić się z wynikiem badania alkomatem. Wtedy też może poddać się testom z krwi, których koszty pokrywane są przez pracodawcę. Jeśli jednak wynik okaże się, że pracownik jest pod wpływem alkoholu, może on zostać obarczony przez firmę kosztami badania.

Kiedy nie jest wymagana zgoda pracownika na badanie alkomatem?

Istnieje jednak sytuacja, w której pracownik nie może odmówić badania alkomatem. Jest to wypadek w zakładzie pracy, którego uczestnikiem był pracownik. W tym przypadku nie ma znaczenia forma badania alkomatem, z moczu, czy z krwi. Niewykonanie badania, czyli odmowa zatrudnionego, będzie wiązała się z tym, że zostanie on pozbawiony ubezpieczenia wypadkowego i nie będzie miał przy tym znaczenia fakt, czy uczestnik zdarzenia był trzeźwy, czy nietrzeźwy. 

Jakie konsekwencje grożą pracownikowi pod wpływem alkoholu?

Jednym z obowiązków pracowniczych jest zachowanie trzeźwości. Przyjście do pracy pod wpływem alkoholu jest więc złamaniem tego obowiązku oraz naruszeniem norm społecznych. To z kolei wiąże się także z poważnymi konsekwencjami. Najłagodniejszą karą może być utrata wynagrodzenia za ten dzień, czy też jedna z form upomnienia przez pracodawcę. Nietrzeźwość w miejscu pracy może także skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym, co zostaje odnotowane w dokumentach pracownika i rzutuje na dalszą karierę zawodową. 

Należy także wspomnieć o tym, że osoba będąca pod wpływem alkoholu w miejscu pracy stanowi poważne niebezpieczeństwo również dla współpracowników. Również i na nich ciąży pewna odpowiedzialność. Widząc z kolegę lub koleżankę z pracy pod wpływem alkoholu, należy ten fakt zgłosić przełożonemu. Donoszenie na współpracowników może nie jest ładnym zachowaniem, ale z pewnością koniecznym, jeśli chodzi o zdrowie, a nawet życie innych osób w otoczeniu. 

Uzasadnienie kontroli jest konieczne

Przeprowadzenie kontroli stanu trzeźwości u pracownika może być wywołane tylko i wyłącznie uzasadnionymi przesłankami. W związku z tym podejrzenie zazwyczaj dotyczy tylko jednego, konkretnego pracownika. Pracodawca, przeprowadzając kontrolne badania na stan trzeźwości swoich pracowników samoczynnie naraża się na łamanie art. 11 Kodeksu Pracy, w którym jest on zobowiązany do szanowania godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Takie kontrole również mogą wpływać niekorzystnie na atmosferę w pracy i nastawienie pracowników przeciwko pracodawcy. W konsekwencji może dojść do obniżenia efektywności ich pracy, a w niektórych przypadkach do masowych zwolnień lekarskich, co jeszcze bardziej odbije się na funkcjonowaniu zakładu pracy.